Vượt qua 75 đề cử với quy trình đánh giá nhiều vòng chặt chẽ, Hội đồng giám khảo đã lựa chọn và trao tổng cộng 18 giải thưởng, gồm 8 giải cho khối đô thị và 10 giải cho các giải pháp công nghệ tiêu biểu. Sự kiện năm nay không chỉ ghi nhận những bước tiến nổi bật trong phát triển đô thị thông minh, mà còn khẳng định định hướng xuyên suốt: lấy con người làm trung tâm, kiến tạo các “thành phố đáng sống” trong kỷ nguyên chuyển đổi kép xanh – số.

Giải thưởng Thành phố Thông minh Việt Nam được VINASA khởi xướng từ năm 2020, gắn với quá trình triển khai Đề án 950 về phát triển đô thị thông minh bền vững giai đoạn 2018–2025. Sau hơn 5 năm, giải thưởng đã trở thành thước đo uy tín phản ánh sự thay đổi trong tư duy quản trị đô thị.

Nếu giai đoạn 2020–2022 tập trung vào quy hoạch và hạ tầng kết nối, thì giai đoạn 2023–2024 chuyển trọng tâm sang dữ liệu và trung tâm điều hành thông minh. Đến năm 2025, các đô thị Việt Nam bước vào giai đoạn phát triển “thực chất”, khi công nghệ được ứng dụng trực tiếp để giải quyết các vấn đề đô thị như ùn tắc giao thông, ngập lụt, cải cách thủ tục hành chính, tiết kiệm năng lượng và bảo đảm an ninh trật tự, với AI dần đi vào từng lĩnh vực của đời sống.

Tại lễ trao giải, TP Đà Nẵng được xướng tên nổi bật khi đạt giải ở 3 hạng mục quan trọng gồm: Quản trị, điều hành thông minh; Môi trường xanh – phát triển bền vững; và Thành phố hấp dẫn khởi nghiệp đổi mới sáng tạo. Đây là lần thứ 6 liên tiếp Đà Nẵng được vinh danh tại Giải thưởng Thành phố Thông minh Việt Nam. Đáng chú ý, Đà Nẵng còn được người dân trên cả nước bình chọn là “Đô thị đáng sống” năm 2025, với 163.984 lượt bình chọn, chiếm gần 70% tổng số phiếu.

Theo Ban tổ chức, kết quả này phản ánh những nỗ lực và quyết tâm mạnh mẽ của Đà Nẵng trong thời gian qua, không chỉ ở lĩnh vực môi trường và du lịch mà còn trong việc tiên phong xây dựng hạ tầng cho công nghiệp vi mạch bán dẫn, trí tuệ nhân tạo, phát triển trung tâm tài chính khu vực và thúc đẩy kinh tế số. Đà Nẵng đang từng bước khẳng định hình ảnh một đô thị thông minh thế hệ mới, nơi hội tụ cơ hội việc làm chất lượng cao, thu hút các tập đoàn công nghệ lớn và trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo của khu vực.

Cùng với Đà Nẵng, Thủ đô Hà Nội ghi dấu ấn đột phá ở hạng mục Thành phố điều hành và quản lý thông minh trong lĩnh vực dịch vụ công. Việc đưa vào vận hành tổng đài AI, trợ lý ảo phục vụ người dân 24/7 cùng ứng dụng công dân số iHanoi đã giúp chính quyền Hà Nội tăng cường tương tác, lắng nghe và phục vụ người dân hiệu quả hơn, nhất là trong bối cảnh một siêu đô thị hơn 10 triệu dân. Bên cạnh đó, các địa phương như Huế, Tây Ninh và nhiều tỉnh, thành khác cũng được ghi nhận nhờ kiên trì xây dựng nền tảng quản trị số, lấy người dân làm trung tâm.

Điểm nhấn đặc biệt của Giải thưởng năm nay là việc lần đầu tiên tổ chức bình chọn “Đô thị đáng sống” trên phạm vi toàn quốc. Với 7 tiêu chí gồm quản trị, giao thông, môi trường, hạ tầng, khởi nghiệp, an ninh và kinh tế số, chương trình đã thu hút hơn 200.000 lượt bình chọn của người dân. Sau Đà Nẵng, Huế và Quảng Ninh lần lượt xếp thứ hai và thứ ba, cho thấy sự quan tâm ngày càng lớn của xã hội đối với chất lượng sống tại các đô thị.

Ở khối giải pháp công nghệ, xu hướng chuyển đổi kép xanh – số thể hiện rõ nét. Các giải pháp về quản lý năng lượng, chiếu sáng thông minh, vật liệu công nghệ cao, an ninh AI và nền tảng dữ liệu số được vinh danh nhờ khả năng giảm phát thải, tối ưu chi phí vận hành và nâng cao hiệu quả quản trị đô thị.

Phát biểu tại buổi lễ, ông Nguyễn Văn Khoa, Chủ tịch VINASA, Trưởng Ban tổ chức nhấn mạnh đô thị thông minh theo định nghĩa mới phải là đô thị vận hành dựa trên dữ liệu, công nghệ số và đổi mới sáng tạo, trong đó con người là trung tâm, chính quyền là người kiến tạo, doanh nghiệp là động lực và công nghệ là công cụ, nhằm nâng cao chất lượng sống và phát triển bền vững.

Lễ trao giải diễn ra trong khuôn khổ Hội nghị Thành phố Thông minh Việt Nam – Châu Á 2025. Ngay sau đó, phiên toàn thể với chủ đề “Đô thị xanh – thông minh vận hành bằng AI” tiếp tục được tổ chức, mở ra nhiều kỳ vọng về hợp tác giữa Nhà nước, doanh nghiệp công nghệ và nhà đầu tư, hướng tới mục tiêu xây dựng các đô thị Việt Nam hiện đại, bản sắc và đáng sống trong giai đoạn phát triển mới.

Lê Anh Tuấn